Een paard dat bijt, hoe ga je ermee om?

Deze vraag kreeg ik van de eigenaresse van Dreamer. Om antwoord te geven op deze vraag is het belangrijk dat je jezelf een aantal andere vragen stelt, zoals: Wanneer bijt het paard? Bijt het paard als je voor zijn neus door loopt? Als je hem wil aansingelen? Of bijvoorbeeld als je hem borstelt? En wat is de intentie van het paard? Bijt jouw paard met zijn oren in zijn nek en wil hij jou duidelijk uit zijn ruimte krijgen? Of is het meer speels happen met de oortjes naar voren?

Het antwoord op deze vragen zegt namelijk veel over de oorzaak van het bijten. Een paard bijt over het algemeen namelijk niet zomaar. Het is daarom zinvol om na te gaan of jouw paard fysiek helemaal in orde is. Anders kun je het bijten wel proberen aan te pakken, maar dan ben je eigenlijk bezig met symptoombestrijding. Tegelijkertijd leer je jouw paard dat het niet mag aangeven als het pijn of ongemak heeft. Dat willen we natuurlijk voorkomen.

Wie beweegt wie?
Ben je er zeker van dat jouw paard helemaal lekker in zijn vel zit en bijt het nog steeds? Dan kan is het mogelijk om dit gedrag te trainen. Dit is een uitdaging die ontzettend veel discipline en geduld vergt. Jouw paard heeft waarschijnlijk geleerd dat wanneer hij een poging doet om jou te bijten, jij een stapje achteruit zet. Logisch, want je wil die tanden toch liever ontwijken.
Helaas heeft jou paard dan ook geleerd jou te bewegen. En bij paarden werkt het zo: degene die de ander beweegt, neemt leiderschap.
In de kudde wordt op deze manier ook het leiderschap verdeeld. Je ziet bijvoorbeeld een paard in de wei staan grazen op een lekker plekje. Vervolgens zie je een tweede paard aan komen lopen en het eerst paard gaat daarvoor opzij. Je ziet daar dat het tweede paard hoger in rang staat dan het eerste paard.

Leven in hiërarchie voor de veiligheid
Ik kan dit niet genoeg herhalen: Paarden leven in hiërarchie. Ik zie op veel fora mensen beweren dat paarden gelijkwaardig zijn aan elkaar. Dat is niet zo.
We verwarren daar leiderschap tussen paarden met een eventueel negatief beeld over leiderschap tussen mensen. Wellicht hebben we zelf een negatieve ervaring van een collega of vriend die bazig doet, waar we niet blij van worden. De term hiërarchie krijgt dan een vieze nasmaak.
Het grote verschil tussen paarden en mensen, is dat paarden geen ego hebben. Ze zijn dus niet bezig met ‘de baas willen spelen’ omdat ze graag dat aanzien hebben, of die grote auto, of dat mooie kantoor. Paarden leven in die hiërarchie omdat de paarden die hoog in de hiërarchie staan, de taak hebben om de kudde veilig te houden. En de paarden elders in de hiërarchie hebben andere taken. De paarden die hoger in de hiërarchie staan denken ook niet dat de paarden onder hen sukkels zijn;)

Oké, even terug naar jouw paard dat bijt. Op het moment dat jij een stapje opzij doet als jouw paard een poging doet om te bijten bevestig je dat jouw paard op dat moment leiding heeft over jou. Dat willen we natuurlijk liever niet. Voor onze paarden is het ook beter als wij de leiding nemen. Als het paard de leiding bij jou kan laten, kan hij jou ook vertrouwen op het moment dat hij in een spannende situatie is.

Dus op de vraag: hoe ga je om met een paard dat bijt? Leer jezelf om niet meer weg te duiken.
Ja hallo, hoor ik je denken. En dan gewoon laten bijten?! Nee dat is natuurlijk ook niet bedoeling. Dus probeer om niet in zijn bereik te gaan staan op de momenten dat je paard meestal wil bijten. En heb je een paard dat echt doorzet, zorg met name in het begin voor beschermende kleding. Cap op en een dikke jas aan.
Het werkt vaak averechts om je paard bij iedere poging te corrigeren met duidelijke ‘HEY, NIET DOEN!’ Ook een tik tegen zijn neus levert vaak meer negativiteit op, wat weer meer bijten in de hand werkt.
Bijt jouw paard je in je arm tijdens het lopen? Doe dan een aantal grondwerkoefeningen, waarin je jouw paard leert om op afstand te blijven lopen. Jij hebt jouw personal space en hij heeft die van hem.
Bijt jouw paard als je hem over zijn gezicht wil aaien? Doe dat dan een poos niet. En beloon je paard door hem op een ander plek aaien.
Stop met snoepjes en andere lekkernijen uit de hand te voeren. Je hebt van die paarden die bijna in je broekzak duiken op het moment dat ze verwachten dat ze een voerbeloning krijgen. Dat ogenschijnlijk schattige enthousiasme voor dat appeltje, kan omslaan in vervelend hap- en bijtgedrag.

Helpt het negeren van het bijtgedrag onvoldoende, dan kun je ervoor kiezen om jouw paard op jouw lichaamstaal achterwaarts te zetten. Dit zul je tijdens wat grondwerkoefeningen even moeten oefenen. Maar het werkt wel erg krachtig. Omdat je jouw paard door middel van het achterwaarts zetten verteld dat jij de leiding neemt, op het moment dat jouw paard wilde bijten of happen. En omdat je jouw paard op jouw lichaamstaal geleerd hebt om achterwaarts te gaan, hoef je niet in de buurt van zijn mond te komen om het halstertouw te pakken. Dus voorkom je een hoop onduidelijke discussie.

Voor mij is het belangrijk om mijn steentje bij te kunnen dragen aan een nog vriendelijkere paardenwereld. Voor zowel de paarden als de mensen. Natuurlijk train ik de paarden altijd zonder geweld of pijn.

Daarnaast vind ik het belangrijk dat jij, als eigenaar of verzorger, weet dat je me alles kunt vragen over jouw paard. Hoewel het soms lijkt dat je zomaar alles moet weten over jouw paard.. bestaan er, in mijn ogen, geen domme vragen als het over jouw paard gaat.

Ook fouten maken is must om verder te leren. Ik maak ze dagelijks en ik probeer ze zoveel mogelijk te erkennen 😉